چرا قیام گوهرشاد نماد عفاف و حجاب شد؟
تاریخ انتشار: ۲۱ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۰۴۰۳۵
فرهنگ هر ملتی از پوشیدن نوع لباس، آداب و رسوم و اعتقادات آنها شکل گرفته است و نفوذ به اعماق یک فرهنگ شکل‌گرفته کار ساده‌ای نیست. فرهنگ هر انسان مانند یک نماد برای او محسوب می‌شود که با آن، خود را معرفی می‌کند.
روز ۲۱ تیرماه سال ۱۳۱۴ همان روزی بود که روحانیون متعهد و متدین نسبت به روی کار آمدن رضاخان و اقدامات او به خصوص پس از بازگشت از ترکیه اعتراضات شدیدی داشتند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری، اینگونه از قیام گوهرشاد یاد شده است؛ «قیام مسجد گوهرشاد در زمان خود یکی از اتفاقات مهم است زیرا در دوره رضاشاه با توجه به برخوردهای شدید با هر گونه تحصن در شهر مشهد، این قیام به وقوع می‌پیوندد و منشاء برخی از تحولات می‌شود.
با روی کار آمدن رضاشاه، عصر تجدد و نوگرایی هم با شتاب شروع می‌شود. زیرا او مدعی بود وقتی مردم لباس متحدالشکل به پوشند، کلاه پهلوی بر سرگذارند، نسبت به تقیدات دینی سست شوند متمدن خواهند شد. هر چند که وی فکر تجددمآبی را از اوایل سلطنت خود درسر می‌پروراند و متحدالشکل کردن البسه در سال ۱۳۰۷، ماجرای حضور خانواده پهلوی در حرم حضرت معصومه (س) و مخالفت مرحوم شیخ محمد بافقی در سال ۱۳۰۶ و نوع پوشش اعضای خانواده شاه و دیگر اقدامات او موید این واقعیت بود ولی سفر ترکیه این تلقی را تقویت کرد.
مسئله کشف حجاب و برخورد با افرادی که حجاب را رعایت می‌کردند در تمام ایران از سال ۱۳۱۴ به شدت اجرا می‌شد. مخبرالسلطنه هدایت رئیس‌الوزراء رضاشاه در مورد تغییر لباس با تمسخر می‌نویسد:
«۱۷ دی ۱۳۱۴ روز ورود به صحنه تمدن است. مملکت را آوازه تمدن و ترقی فراگرفته است.
مسرورم که می‌بینم خانم‌ها در نتیجه معرفت، به وضعیت خود آشنایی یافته‌اند، نصف قوای مملکت بیکار بود، به حساب نمی‌آمد، اینک داخل جماعت شده‌اند.
مبارزه با کشف حجاب در اکثر نقاط وجود داشت ولی تبلور این قیام در مشهد بود و به قول نویسنده‌ای در مشهد غیرت زیاد بود.»
مرکز اسناد انقلاب اسلامی از زبان قاسم تبریزی پژوهشگر تاریخ معاصر، آورده است:
«در تیرماه ۱۳۱۴ قیام مردم مشهد در صحن مسجد گوهرشاد در اعتراض به حرکت‌های ضددینی رضاخان توسط قزاق‌ها و به کمک نیروهای ارتش و شهربانی به خاک و خون کشیده شد. هرچند حادثه گوهرشاد برای اعتراض به تغییر لباس رخ داد. اما اگر بخواهیم در یک جمع‌بندی دوره حرکت رضاخان را بررسی کنیم تنها بحث بر سر موضوع کشف حجاب نبود، تغییر لباس مردان، تغییر کلاه در دو مرحله، تغییر در حوزه‌های علمیه، تعطیلی هیات‌های مذهبی و منع عزاداری امام حسین(ع)، منع برگزاری مجالس ختم علما، تشکیل مدارس مختلط، حذف آموزش کتب دینی در مدارس همه و همه بعدها به شکلی فاجعه‌بار در گوهرشاد خود را نشان داد.»
«با آغاز قضیه کشف حجاب آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری مرجع تقلید شیعیان و رئیس حوزه علمیه قم نامه‌ای به رضاخان می‌نویسد با این مضمون که این خلاف حکم صریح قرآن است و این قانون را اجرا نکنید زیرا مساله کشف حجاب ۲ بخش دارد: یکی به ممنوعیت حجاب مربوط می‌شد و دیگری به خود کشف حجاب؛ یعنی افرادی که محجبه هستند می‌بایست توسط پاسبان و ژاندارم حجاب خود را بردارند اما محمدعلی فروغی نخست‌وزیر در جواب نامه‌ای تهدیدآمیز به ایشان ارسال کرد.»
رفته رفته خشم عمومی مردم علیه این حرکت شدت گرفت، اعتراضات مردم در شیراز به دستگیری، زندانی و تبعید علمای آن منطقه منجر شد. داستان قیام مسجد گوهرشاد از آنجا شدت گرفت که پس از برگزاری جلسه‌های مخفیانه روحانیون مشهد تصمیم گرفته می‌شود که آیت‌الله حاج حسین قمی به تهران برود و مستقیماً با رضاخان وارد مذاکره شود اما او را در باغ سراج‌الملک توقیف و ممنوع‌الملاقات کردند.
انتشار این واقعه در مشهد موجب خشم دوستداران آیت‌الله قمی شد و در مسجد گوهرشاد تحصن کردند. متعاقب آن اعتراض علمای مشهد در حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام به قتل عام مردم و دستگیری ۳۸ روحانی، تبعید ۳ مرجع تقلید آیات (میرزا محمد آقازاده خراسانی، سیدعبدالله شیرازی و سید یونس اردبیلی) و تبعید عده دیگر شد.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: قیام گوهرشاد عفاف و حجاب مسجد گوهرشاد کشف حجاب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۰۴۰۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامه‌های شاد ویژه «دهه کرامت» در استان سمنان برگزار شود
حجت الاسلام مرتضی مطیعی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، ضمن اشاره به برگزاری نشست های هماهنگی برنامه های دهه کرامت، تاکید کرد: برگزاری برنامه های شاد و مفرح همراه با نشاط اجتماعی در دستور کار مسئولان و دست اندرکاران مراسم دهه کرامت قرار گیرد.
وی به آثار تبیینی و تربیتی و معنوی برنامه های دهه کرامت بر روی نسل جوان و آتیه ساز ایران اسلامی اشاره کرد و افزود: همایش ویژه دختران در ایام ولادت حضرت فاطمه معصومه (س) در دهه کرامت برگزار شود.
امام جمعه سمنان همچنین خواستار تبیین حجاب و عفاف و سیره حضرت معصومه (س) برای دختران شد و تاکید کرد: از فرصت برنامه های دهه کرامت برای ترویج فرهنگ حجاب و الگو سازی برای دختران استان بهره گیری شود.
مطیعی ضمن بیان اینکه ابراز رضایت مردم از اجرای طرح نور در جامعه بسیار ارزشمند است، گفت: دهه کرامت فرصت خوبی است تا مردم ما بتوانند حمایت خودشان را از اجرای طرح نور اعلام دارند.
وی دهه کرامت را زمان خوبی برای بزرگداشت فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه به خصوص بین نسل جوان دانست و تاکید کرد: تبیین اهمیت حجاب و عفاف محور برنامه های دهه کرامت به خصوص برای نسل آینده ساز استان سمنان باشد.
کد خبر 6092817
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند